Тергеу судьясының өкілеттіктері

Қазақстан Республикасы Қыл­мыстық-процестік кодексiнің 55-ба­бында тергеу судьясының өкілет­тік­тері белгіленген. Яғни, тергеу судьясы сотқа дейінгі іс жүргізу барысында ҚР ҚПК-де көзделген жағдайларда күзетпен ұстауды санкциялау, үй­қамақты санкциялау, лауазымынан уақытша шеттетуді санкциялау, жа­қындауға тыйым салуды санкциялау, экстра­дициялық қамақты санкциялау, жасырын тергеу әрекеттерін жүргізуді, жа­сырын тергеу әрекеттерін жүргізу мерзімдерін ұзартуды санкциялау межеленген. Осы Кодекстің 234-бабының үшінші бөлігінде көзделген жағдайларда, прокурордың өтінішхаты бойынша жасырын тергеу әрекеттерін тоқта­ту, күзетпен ұстау, үйқамақ, экстра­дициялық қамақ мерзімдерін ұзар­ту, кепіл қолдануды санкциялау, мүлікке тыйым салуды санкциялау, күзетпен ұсталмайтын адамды сот-психиатриялық және (немесе) сот-меди­циналық сараптама жүргізу үшін медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастыру, бұрын өзіне қатысты күзетпен ұстау қолданылған адамның психикалық ауру фактісі анықталған кезде, оны ауруларды қатаң оқшаулау жағдайында ұстауға лайықталған. Пси­хиатриялық көмек көрсететін ар­наулы медициналық ұйымға ауыстыру, мәйітті эксгумациялау, күдіктіге, айып­талушыға халықаралық іздеу жа­риялау мәселелерін қарайды, қарап-тексеруді санкциялау, тінтуді санк­циялау, алуды санкциялау, жеке тінтуді санкциялау, мәжбүрлеп куәландыруды санкциялау, үлгілерді мәжбүрлеп алуды санкциялау мәселелерін қарайды.
Осы Кодексте көзделген жағдайларда тер­геу судьясы анықтаушының, анық­­тау органының, тергеушінің және прокурордың әрекеттеріне (әрекет­сіздігіне) және шешімдеріне жасалған ша­ғымдарды, тағы басқа мәселелерді қа­райды және өзге де өкілеттіктерді орын­дайды.
ҚР ҚПК-нің 106-бабында про­ку­рордың, қылмыстық қудалау орган­дарының әрекеттеріне (әре­кет­сіз­дігіне) және шешімдеріне жасалған шағым­дарды сотта қарау тәртібі көрсе­тілген.
Құқықтары мен бостандықтарын прокурордың, тергеу және анықтау органдарының әрекеті (әрекетсіздігі) және шешімі тікелей қозғайтын тұл­ға қылмыстық құқық бұзушылық ту­ралы, сондай-ақ, сотқа дейінгі тергеп-тек­серудің басталуында, тергеп-тексеру мерзімдерін үзуде, қылмыстық істі тоқтатуда, сот-медициналық сараптама жүргізу үшін медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастыруда, тінтуді және (немесе) алуды жүргізуде, өзге де әре­кеттерді (әрекетсіздіктерді) жасауда, шешімдерді қабылдауда заңның бұ­зылуы туралы арызды қабылдаудан бас тартуға шағыммен сотқа жүгінуге құ­қылы.

С. Қалқабаев,
Тұрар Рысқұлов аудандық сотының тергеу судьясы.

Поделиться ссылкой: