Барлығы сыйлық сертификаты туралы

Қазіргі уақытта сауданы дамыту үшін кәсіпорындар тұтынушыларды тарту үшін жаңа маркетинг әдістерін қолдануға ұмтылуда. Солардың бірі жақында дүние жүзінде кең тараған сату әдісін қолдану болды, мысалы, сыйлық сертификаты. Бұл себепсіз емес, егер оқиға кейіпкері болмаса, кім сыйлық ретінде не алғысы келетінін біледі? Сыйлық сертификаты сыйлық беретін адам үшін өте ыңғайлы, өйткені, ол сыйлық іздеу кезінде уақытты үнем­дейді және оның сізге ұнайтынына кепілдік береді, шын мәнінде сертификатты алушы сыйлықты өзі таңдайды.
Заң тұрғысынан сыйлық серти­фикаты дегеніміз не?
Қазақстан заңнамасында сыйлық сертификатының ерекше мәртебесі жоқ, сондықтан сертификатты «сатып алу-сату» актісін растайтын құжат ре­тінде қарастыруға болады. Яғни, сер­тификатта көрсетілген өнімді не­месе қызметті көрсеткені үшін алдын ала тө­лем құралы деп қарау қажет, сон­дықтан мұндай мәміле «Тұты­нушы­лардың құ­қықтарын қорғау туралы» Қазақстан Рес­публикасының Заңымен реттеледі.
Мен сыйлық сертификатын қай­тара аламын ба?
Иә, әрине. Сертификат үшін ақшаны қайтару «сатып алу-сату» шартын бұзу бо­лып табылады. Сондықтан, егер қызмет көрсетілмесе немесе тауар алын­­баса, тұтынушы ақшаны қайтаруға құ­қылы. Сертификатқа ақша төленгені ту­ралы түбіртекті сақтасаңыз, ақша­ңыз­ды қайтару оңайырақ болады.
Сатушының сертификатты қай­тару кезінде соманың бір бөлігін ұс­тап қалуға құқығы бар ма?
Сатушы тауарды немесе қызмет көр­се­туді қамтамасыз ету кезінде шығынға ұшы­рағанын дәлелдеген жағдайда, со­маның бір бөлігін ұстап қалуына құ­қы­ғы бар.
Сатушы пайдаланылмаған серти­фикаты үшін ақшаны қайтарудан бас тар­­туға құқылы ма?
Жоқ. Мұндай бас тарту құқықтарды бұзу болып табылады. Қазақстан Рес­публикасының «Тұтынушылардың құқық­тарын қорғау туралы» Заңының 14-бабына сәйкес тұтынушы тауарды қай­таруға құқылы. Ал, заңның 30-ба­бында сатушының тауарды қай­­тару не­месе айырбастау міндеті қарас­ты­рыл­ған.
Сатушы сертификат қайта­рыл­май­­­ды деп жазуға құқылы ма?
Заңның 8-1-бабында шарт бұзылған жағдайда ұсынылмаған тауар (қызмет, жұмыс) үшін төленген ақша сомасын қайтармау тұтынушының құқығын бұзатын жағдай болып табылады. Яғни, мұндай тұжырымдардың заңды негізі жоқ және сатушының сертификат үшін соманы ұстап қалуы құқықтарды бұзу болып табылады. Сатушы соманы толық қайтаруға міндетті.
Сатушы сертификаттың жарам­ды­лық мерзімін белгілеуге құқылы ма (мысалы, бір ай бойы жарамды)?
Жоқ. Егер сіз сертификатты пайда­ланбаған болсаңыз, төлем жасалғанына қарамастан сатушы сізге тауар немесе қызмет көрсетпеген болса, онда сату­шы өзіне негізсіз төленген ақшаны алып қалғаны, бұл құқық бұзушылық бо­лып табылады. Тиісінше, Заңның 8-1-бабына қайта ораламыз: сатушыға ұсынылмаған тауар үшін төленген ақша сомасын қайтармау құқығын беру, сіздің тұтынушы құқықтарыңызды бұзатын шарт болып табылады.
Заңның 28-бабына сәйкес сатушы тауарларды немесе қызметтерді сатып алу мерзімін шектей алмайды.
Тауарлық емес, қызметке серти­фи­катты қалай қайтаруға болады?
Тауарлық сертификаттың жағ­дайы­­мен бірдей. Қаражатты қайтаруда еш­қан­дай айырмашылықтар жоқ, тек сер­ти­фикат үшін соманы қайтару құ­қығы бар.
Сатушы сертификаттың ақшасын қай­тарудан бас тартса, қандай шара қол­дану қажет?
Сатушыға ресми жазылған ша­ғым жіберіңіз. Егер сізге 10 күн ішін­де ақшаңызды қайтармаса, ша­ғымға жауап бермесе немесе сізді қана­ғат­­тандыратын жауап алмасаңыз, тұтыну­шылардың құқықтарын қорғау сала­сындағы уәкілетті органға арыз жазуға құқылысыз.
Жамбыл облысы бойынша, сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаменті тұтынушылардың E-tutynushy, E-otinish, E-gov, Telegram боты және басқа да байланыс әдіс­тері мен жүйелері арқылы түскен тұтыну­шылардың өтініштерін қарайтынын хабар­лайды.
8-7262-54-21-69 телефоны арқылы тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша кеңес алуға бо­лады.

Т.Н.Федосова,
Жамбыл облысы бойынша сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментінің бас маманы.

Поделиться ссылкой: