Азаматтық қоғам қалыптастыру – бүгінгі күн талабы
656 Views
Адам қоғамының қалыптасуы мен оның себептері туралы бір қортыныды пікір жоқ. Бірақ бұл түсінікті ең бірінші ғылымға енгізгендер Адам Смит пен Давид Рикардо десек, оған саяси сипаттама берген Гегель. Дүниежүзілік ғалымдардың, саяси қайраткерлердің, ойшылдардың айтуынша, қоғам саналы адамдардың ерікті түрде бірігіп өмір сүруі негізінде қалыптасқан. Бұл бірігудің негізгі себебі- адамдардың бір мүдделігі, бір тілектестігі. Мұнсыз бірігу мүмкін емес. Мүдде екі түрлі болады: жеке адамның мүддесі және қоғамның мүддесі. Қоғам осы екі мүддені біріктіріп, дамытып отырады. Осы объективтік даму процесінде адамдардың өзара ынтымақтастығы қалыптасты. Сол арқылы жеке адамның қолынан келмейтін, әлі жетпейтін істерді атқаруға мүмкіншілік туды. Қоғамдық мүдде-мақсат, қоғамдық тілек уақытша емес, түпкілікті, нақты, обьективтік мағынады қалыптасуы керек.
Қоғамның тарихи объективтік қалыптасқан негізгі белгілері:
- Саналы адамдардың ерікті түрде бірлесіп одақ құруы;
- Қоғамдық түпкілікті,нақты, объективтік мүдде-мақсаттың қалыптасуы;
- Адамдардың өзара ынтымақтастығының, бірлігінің қалыптасуы;
- Қоғамдық мүдде-мақсат, тілек арқылы қарым-қатынастарды реттеп-басқару, қоғамдық басқаратын, қоғамдық тәртіпті қорғайтын мемлекеттік аппараттың өмірге келуі.
Б.Мухтарова, Т.Рысқұлов аудандық Әділет
басқармасының бас маманы.