Бір кем дүние
Дар мен даңқ
Өлтiру оңай. Тiрiлту қиын. Сталин дәуiрiнде небiр марқасқалар атылды.
Бас айыптаушы прокурор Вышинский.
СССР Жоғарғы Сотының бастығы В.Ульрих.
Атылды:
Бухарин, Рыков, Ходжаев, Икрамов, Рысқұлов, Сейфуллин, Майлин, Жансүгiров, Нұрмақов, Мағжан Жұмабаев… тағы басқа аса iрi қайраткерлер.
Сталин өлгеннен кейiн солардың бәрiн ақтады. Ақтағаны былай тұрсын, мақтады.
Бiрақ одан не пайда? Моральдық, адамгершiлiк жағынан пайда бар шығар.
Бiрақ зорлықпен өлтiрiлгендердi қайтып тiрiлте алмайсың ғой.
Бәлкiм, кiнәсiзден «кiнәлi» болғандардың жағдайы о дүниеде жақсы шығар. Бiрақ жалған дүниеге қайтып оралмайды ғой.
Мiне, бұл бiрегей кем дүние.
Шымшық пен адам
Таңертең балконға бір уыс тары шашып тастап, іш жақтан қарап тұрдым.
Әуелі бір шымшық келіп қонды да, тарыларды абайлап шұқып көрді. Көрді де, шыр-пыр болып шықылықтап, өзінің туыстарын шақыра бастады.
Балкон лезде шымшықтарға толып кетті.
«Өле жегенше, бөле же» деген осы.
Ал айталық, адамдардан әлдекім бір сандық алтын тауып алса, шымшық сияқты өз жақындарын айқайлап шақырып алып, бөлісер ме еді?
Бұл жөнінде марқұм Оралхан Бөкейдің бір әдемі әңгімесі бар еді. … Кәдімгі дуана «Аллауху ах!» деп келе жатып, жолда бір дорба алтын тауып алады. Олжа тапқанын жұртқа жарияламақ болып:
– Уа, жарандар! – деп айқайлайды.
Ұдайы айқайлап жүретін дуананың бұл айқайына ешкім назар аудара қоймайды. Сонда ол ішінен сыбырлап:
– Алтын тауып алдым! – депті.
Күнәдан пәк болды.
Жалған дүниеде мұндай да алдампаздық болады.
Қылмыстан – қылмыс
Елде қылмыстың көбеюіне жоғары-төменді жемқорлар, парақорлар кінәлі. Олар қарапайым адамдардың несібесін озбырлықпен жеп қойғандықтан, адал азаматтар амалсыз түрлі қылмысқа барады.
Бір қылмыс келесі қылмысты тудырады.
Бір кем дүние.
Туысқан қандай?
Кісіге бірге туыспау керек. Туысқан соң, сөз қуыспау керек. Сөз қуған пәлеге жолығады. Жол қуған олжаға жолығады (Әйтеке би).
Пенделер бұл ақылды тыңдамайды.
Пәленің бәрі содан.
Ашу мен ақыл
«Ашу бар жерде ақыл тұрмайды», – депті Төле би.
Адамдардың көбі ашушаң. Ақыл қайдан болсын.
Бір кем дүние.
Қылтанақ
Тоқсан тоғыз жастағы Британия Королевасы Елизавета І балық аулағанды ұнатады екен. Бірде тамағына қылтанақ тұрып қалады. Операция алдында Королева айтты дейді:
– Талай балықтың тамағына қармақ салып едім, енді балық менен өшін алды, – депті.
Патша басымен қақалғаны ұят болған екен.
Бұл да бір кем дүние.
Кім қарыздар?
43-ші жылғы қаһарлы қыс. Есік алдындағы күлтөбе. Шымшықтар күлден тамақ іздейді. Күлде қандай тамақ бар?
Шымшықтар аш. Біз де ашпыз.
Күл үстіне қыл тұзақ қоямыз. Тұзаққа түскен шымшықты отқа қақтап жейміз.
Обал. Қазір күнде балконға жем шашып тастаймын. Шымшықтар, баяғымды кешіре гөр деп.
Бірақ сол шымшықтар біз тоқымдай жерге тары еккенде жеп қоятын.
Сонда кімнен кім кешірім сұрау керек?
Бір Алла біледі.
Кәусар жыр
Баяғыда ақын Дулат:
– Кеудеме қайғы толған соң, кәусар жырмен жуынам, – деп жазып еді.
Ал, кәусар жыры жоқтар не істейді?
Бір Алла біледі.
Аз сөйле, көп тыңда
Адамда бір ауыз, екі құлақ бар. Демек, аз сөйлеп, көп тыңда деген белгісі шығар Жаратқанның.