Ата заң ––- елдігіміздің болмыс-бітімі

Қазақ елінің тарихында 5 рет конституция қабылданған. Қазіргі қолданыстағы конституция 1995 жылдың 30 тамызында бүкіл Қазақстан халқы болып республикалық референдумда қабылданды.
Әрбір тәуелсіз мемлекеттің басты құжаты – оның Ата Заңы екені баршаға мәлім.

Қазақ халқының құқықтық бастауы сонау «Қасым ханның қасқа жолы», «Есім ханның ескі жолы», «Жеті жарғы­дан» бастау алып, олардың дала конституциясы құқығына ие болғаны аян.
Негізгі заң, Ата Заңымыз – әрбір жекелеген азаматтың өмірдегі қа­рым-қатынасының, күнделікті іс-әреке­тінің негізі, елдігіміздің бі­тім-болмысы. Конституцияның 1-бабында «Мемлекеттің ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» – деп атап көрсетілген.
Конституция – тәуелсіздіктің ал­ғашқы жылдарындағы ең үлкен жетіс­тігіміз болды. Оның ерекше тұстарын атап өтер болсақ, біріншіден, Қазақстан Республикасы президенттік басқару нысанындағы біртұтас мемлекет бо­лып танылды, яғни президенттік басқару жүйесі нақтыланды.Екінші­ден, жаңа Конституция бойынша мем­лекеттік біртұтас билік заң шы­ға­рушы, атқарушы және сот билігі боп 3 тармаққа бөлінді. Ата Заңымызда осы үш билік тармағының өзара және Мемлекет басшысының билік тармақтарымен арақатынасы нақтыланды. Үшіншіден, көппартиялық негіз­дегі саяси жүйе қалыптасты. Қос пала­талы Парламент дүниеге келді.Соның нәтижесінде Парламентте қоғам игілігіне қызмет етіп жатқан жаңа заңдар қабылданды. Төртіншіден, Конституцияға жергі­лікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару бөлімінің енгізілуі де халықаралық үрдістерге сай келеді. Бесіншіден, сот жүйесін қалып­тастырудың айқын ережелері белгіленді. Соттар мен судьялардың мәртебесі заңнама тұрғысында анықталып, сот төрелігін жүзеге асырудың құқықтық кепілдіктерін нығайтты. Елімізде қарқынды сот реформасы жүріп жатыр.Тәуелсіз сот билігі, сот төрелігін жү­зеге асырудың өркениетті жүйесі қалыптасты.
Кейбір азаматтарымыздың өз өмірін, құқығы мен бостандықтарын қор­ғайтын заңды білмеуінен, білмеуге құлықсыздығынан Конституциялық құқығын пайдалана алмайтыны да рас. Ел мен жерге деген құрмет Ата Заңға деген құрметтен бастау алмай ма? Себебі тәуелсіздігімізді нығайтып, тұрмысымызды жақсартып, болашаққа жағдай жасап жатқан Ата Заң емес пе?
Осы Ата Заң қабылданған күн еліміздің ұлттық мерекесіне айналды.
Ата Заңның әрбір қазақстандық үшін орны бөлек. Оны қадір тұту – Қазақстан мемлекетінде тұратын әрбір азаматтың борышы.

Ж.ҚҰлатаева,
аудандық сот әкімшісінің бас маманы.

Поделиться ссылкой: