Оразбайдың мәрттігі

Абай кемеліне келіп, ақылы мен абыройы бар қазаққа мәшһүр кезінде Жетісудың жалайыр елінде жұрт «Жәмеңке аға» деп атап кеткен Жәрменде дейтін абыройлы қария болыпты. Жәмеңке қартайған шағында:
– Арманым, Семей еліндегі Құнанбайұлы Абай ақынды көргім ке­леді. Ол кісі «Ұят кімде болса – иман сонда» депті. Ұят дегеніміз адам­гершілік болса, адамгершіліктің бар сипатын Абай деп білемін, — деп, ұл­дарын ертіп Шыңғыстауға жол тартыпты.
Алыстан арнайы келген құрметті мейманына Абай жеке үй тігіп, ерекше құрмет көрсетіпті. Абай елінде бір ай жатқан Жәмеңкеге Абай қайтарында:
– Аға, бұйымтай айтып, қала­ғаныңызды алыңыз, — дегенде, Жәмеңке:
– Қамысқұлақ атыңды бер, — деген екен.
– Қайсы қамысқұлақ атты айтасыз? — дегенде Жәмеңке «Шоқпардай кекілі бар қамыс құлақ» деп басталатын Абайдың әйгілі «Аттың сыны» өлеңін түгелдей жатқа айтып шығыпты.
Абайдың өз қолында, Құнанбай әулетінің жылқыларында дәл осы өлеңде айтылатын сәйгүлік табыл­мағандықтан, қонағын тағы бір жұма аялдатып, бес болыс Тобықты еліне жі­беріп, өлеңдегі сынға саятын ат іздетіпті. Одан да шықпаған соң, өзімен араз, 9 мың жылқысы бар Оразбайға:
– Ел намысы – ер намысы болғанда, ер намысы – ел намысы болмай ма екен? Өзім міну үшін емес, Тобықтының қона­ғына сыйлау үшін сұратып отырмын. Оразекең бір тайын аямасын, — деген сәлеммен кісі жіберіпті.
Сәлемді естіген Оразбай:
– Ағайын ащы, мал тұщы десем, мен Оразбай боламын ба?! Жаттан сағы сынбасын, — деп, өңкей сәйгүлік бөлек бағылатын 5 қос жылқы үйірлерін аралатып жүріп, үш ат ұстатыпты.
– Абайға айт, қонағы үшеу екен, осы үш атты да берсін. Өзіне қарсы болсам да, ақылы мен ажарына қарсы емеспін, – депті.

Алмахан МҰХАМЕТҚАЛИҚЫЗЫ.

Поделиться ссылкой: