TIL — ulttyń jany

652 Views

Erlik, eldik, birlik, qaırat, baq, ardyń

Jaýyz taǵdyr joıdy bárin ne bardyń.

Altyn kúnnen baǵasyz bir belgi bop,

Nurly juldyz – babam tili, sen qaldyń.

 Iıa, Maǵjan Jumabaev tildiń baǵasyn óleńmen osylaı órnektedi. Til – ulttyń jany, tiregi, tipti, soǵyp turǵan júregi desek te bolǵandaı. Óıtkeni, júreksiz adam ómir súrmeıtinindeı, til joǵalsa, ult ta ómirin súrýin toqtatady. Eldiń eldigi men birligin bekem ustaǵan Abylaı, Qasym, Esim, Táýkedeı handarymyz da, erlik jasap, el qorǵaǵan Qabanbaı, Bógenbaılar sekildi batyrlar da ótti ómirden. Eldiń eldigi, egemendigi úshin kúresken Syrym, Kenesary,

 Isataı men Mahambetterdi de jaýyzdyqpen óltirdi. Qazaqtyń rýhyn oıatqan bes arys pen úsh báıterekti de «halyq jaýy» dep atty. Sonda ne qaldy qazaqta? Halqy­myz talaı náýbetti bastan keshirip jyldar, ǵasyrlar boıy patsha úkimetiniń bodandyǵynda bolsa da, nebir dástúrleri men salttary umytylyp ketse de, baıaǵy altyn ǵasyrdan baǵasyz bir belgi bolyp tili qaldy. Ultymyzdyń ulttyǵyn saqtap qalǵan da – sol tili. Sondyqtan da, basqa qundyly­ qtar, ózge merekeler bir bólek, tildiń jóni bir bólek emes pe!

5 qyrkúıek kúni M.Ózbekov atyndaǵy aýdandyq mádenıet úıinde til merekesi atalyp ótti. Aýdanymyzdaǵy etnos ókilderi men birneshe til janashyrlarynyń basyn qosqan jıynda alǵashqy bolyp sóz alǵan aýdandyq til damytý jáne mádenıet bóliminiń basshysy N.Jamalbekov aýdan forýmǵa kelgen qonaqtardy til merekesimen quttyqtaı kele ár ult ókilderi men qazaq tili janashyrlaryn marapattap, arnaıy syılyqtar úlestirdi. Al aýdandyq ard­agerler Keńesiniń tóraǵasy Q.Bıjanov: «Adam men ad­amdy, qoǵam men qorǵamdy biriktiretin de, oıǵa alǵan maqsatty jetkizetin de – til. Orys tili ár elge jol ashady,  aǵylshyn  tili álemge jol ashady. Bilekke sengen zaman­da eshkimge des bermedik, bilimge sengen zamanda qapy qalyp júrmelik» demekshi, ózge etnos ókilderimen qarym-qatynasty nyǵaıtý úshin de til bilý qajet, ıaǵnı, ózge tildiń bárin bilip, óz tilimizdi qurmetteýimiz kerek» -dep túıindedi. Osylaısha, forýmnyń sońy koncerttik baǵdarlamaǵa ulasty.

Saltanat QARASAEVA.

Поделиться ссылкой: