Қар көшкінінен сақ болыңыздар!
621 Views
2017 жылға дейін Жамбыл облысында қар көшкінінің қаупі бар учаскелер жоқ деп саналған. Себебі таулы аймақтарда қар көшкіні түсуі ықтимал жерлерде объектілер, құрылыстар және адамдардың болуы мүмкін жерлер анықталмаған.
Алайда, 2017 жылы Жуалы ауданының аумағына енетін Көксай шатқалында орын алған Төтенше жағдай қар көшкіні қауіпті жерлерде бақылаусыз болуы мүмкіндігін көрсетті. Осыған байланысты филиал мамандары Жамбыл облысы төтенше жағдай департаментінің өкілдерімен бірлесе отырып, ағымдағы жылда таулы аудандардың аумағында қар көшкінінің қаупі бар аймақтарды анықтау мақсатында тексеру жұмыстарын жүргізді.
Қар көшкіні – тау беткейлерінен құлайтын немесе сырғитын қар массалары. Олар адам өміріне және шаруашылық нысандарға қауіпті табиғи процесс болып табылады. Қар көшкіндері еңістігі 15˚ асатын, биіктігі 30 см асатын қар жамылғысына ие барлық таулы аудандарға тән.
Көшкiн жинағыш – көшкін қалыптасатын беткейдің құлама учаскесі. Үш бөлікке бөлінеді: көшкiн туындайтын аймақ, көшкiннiң қозғалыс аймағы, көшкiннiң жинақталу аймағы (көшкіннің ысырынды конусы).
Қар көшкiнiнiң көлемi – қар көшкiнінің шөгінділері деген сөз, текше метрмен өлшенедi. Көшкiннің өздігінен түсуі – табиғи себептердiң салдарынан көшкiннiң құлауы. Көшкiннің табиғи жолмен түсуі мен адамдар әсерінен болатын көшкіндерді (жару, беткейге шығу және т.б.) ажырата білу қажет.
Қар көшкінінің алдын алу мақсатында орындалатын қауіпсіздік шаралары:
• Тұрғындарға желді және қарлы ауа-райында, 15-17 градусқа дейінгі қар жамылғысы қалың еңістігі бар тау баурайларына шығуға жол бермеу немесе шектеу қою;
• Сондай-ақ, күн күрт жылығанда немесе қардың қатты еруі кезінде қарлы беткейлерге шығу ұсынылмайды;
• Тауда саяхаттаған кезде қар көшкініне жол бермеу үшін қатты дыбыс шығармау;
• Адамдар арасында 10-20 м аралықпен еңістік бойымен қозғалу қажет;
• Саяхаттағы барлық қатысушыларға бірдей аралықта белбеу немесе арқан байлау.
Қар көшкіні кезінде мына қауіпсіздік ережелерін жадыңызда сақтаңыз:
• Қарлы аймаққа шығарда, бұқаралық ақпарат құралдарынан көшкін, ауа-райы туралы ақпаратқа көңіл бөліңіз. Міндетті түрде тобыңызбен хабарлағыш құрылғыларды жадыңызға алып алыңыз. Оған қоса, барлық хабарлағыш құрылғы қосулы тұрғаны абзал. Құрылғыны киіміңіздің ішіне салып қойғаныңыз жөн. Себебі, егер сөмкеңізге салсаңыз, қар көшкіні кезінде сөмкеңізден айырылып қалуыңыз мүмкін;
• Жаныңыздағы серігіңіз көшкін астында қалса, құрылғыны іздеу режиміне қойыңыз. Құрылғы қызметінің радиусы 50 метрге дейін жетеді. Осы аралықта жоғалған серігіңіздің хабарлағышын тапқан уақытта, сіздің құрылғыңыз қатты дыбыс беруі мүмкін. Яғни, сіздің досыңыз құрылғы бағыттаған маңда;
• Егер құрылғы болмаған жағдайда, қауіпті аймақтан жоғалған адамды бір ғана адамның іздегені дұрыс. Ал қалған топ мүшелері оның қимылын бақылап тұрғаны жөн. Себебі, тағы да көшкін пайда болса, оны қар басқан маңды жаттап қалу керек;
• Білектеріңізге қызыл түсті жіп немесе бау тағыңыздар, көшкін кезінде бір-біріңізді табуға септігін тигізеді. Егер киіміңіз қызыл түсті болса, тіптен жақсы;
• Көшкін кезінде биік жерге, мысалы, мүмкіндігіңізше, терекке өрмелеп шығып кетуге тырысыңыз;
• Егер аяғыңыздың астынан қозғалған қабатты сезсеңіз, бар күшіңізді жинап, көшкіннің шетіне қарай ұмтылыңыз;
• Сөмкеңіз бен шаңғыңызды тастаңыз. Себебі, мұндай жағдайда артық жүктің пайдасы болмайды;
• Көзіңізге түскен қандай зат болмасын, тас немесе ағаш болсын, ұстап тұрыңыз. Ол сіздің өміріңізді құтқарып қалуы мүмкін;
• Көшкін астында қалсаңыз, ең бастысы, тыныс алу мүшелеріңізді қар тозаңынан сақтаңыз. Көшкін астында аяқ пен қолдың көмегімен кеңістікке шығуыңыз керек;
• Айқайлауға болмайды, себебі бұл күш жұмсауды керек етеді. Және де жоғарғы дыбыс әлсіреткіш қасиетінен сізді ешкім естімейді;
• Құтқарушыларға белгі беру үшін және сақ болу үшін қалғымау қажет.
Аудандық Төтенше
жағдайлар бөлімі.