Жамбыл облысы бойынша Ішкі мемлекеттік аудит Департаментінің 2023 жылдың Әкімшілік және сот тәжірибесінің нәтижелері
Жамбыл облысы бойынша ішкі мемлекеттік аудит Департаменті өз кұзіреті шегінде Қазақстан Республикасы «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодексінің (бұдан әрі-Кодекс) 722 бабына сәйкес аудит материалдары, құқық қорғау органдары және басқа да мемлекеттік органдардан материалдары бойынша әкімшілік істерді қарап хаттамалар толтырады.
Сонымен, 207-бап бойынша Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасын бұзғаны үшін 10-нан 100 АЕК-ке дейін (айлық есептік көрсеткіш), қайталанған жағдайда 200 АЕК;
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасын бұзғаны үшін 238, 239-баптар бойынша жеке тұлғалар, лауазымды тұлғалар, заңды тұлғаларға 50, 100 АЕК мөлшерінде, қайталанған жағдайда 200 АЕК және 1000 АЕК дейін айыппұл салуға әкеп соғады..
– 250-бап бойынша міндетті аудит жүргізуден жалтарғаны үшін шағын 15 АЕК, орта – 20 АЕК, ірі-200 АЕК айыппұл салуға әкеп соғады;
Департаментпен Кодекстің 462-бабының 3-бөлігі бойынша хаттама толтырып, ведомстволық бағыныстылығы бойынша қарау үшін әкімшілік істер сотқа жіберіледі. Онда заңды талаптарды немесе нұсқамаларды орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін лауазымды тұлғаларға 15 АЕК мөлшерінде айыппұл салынады.
Айта кету керек, жоғарыда аталған құқық бұзушылықтар Кодекстің 810, 811 бабына сәйкес, қысқартылған тәртіпке қаралуы мүмкін, бұл норма 7 (жеті) тәулік ішінде айыппұл сомасын аталған санкциясының 50% (елу пайызы) мөлшерінде айыппұл төлеу құқығын белгілейді. Мұндай құқық пайдаланылмаған немесе тиісінше пайдаланылмаған жағдайда Әкімшілік құқық бұзушылық іс жүргізу жалпы тәртіппен жүзеге асырылады. Яғни Департаментпен Кодексте көрсетілген айыппұлдың толық сомасына қаулы шығарылады.
2023 жылдың есептік кезеңінде Департаментте барлығы 905 әкімшілік хаттамалар тіркеліп, оның ішінде: 792 материал қаралып әкімшілік айыппұлдар салынған, 113 материал сотқа берілген.
Салынған айыппұлдардың жалпы сомасы 114,5 миллион теңгеге айыппұл салынып, 108,3 миллион теңгесі өндірілді немесе 94,6 % пайызды құрайды, қалған – 6,2 миллион теңге мәжбүрлеп төлету үшін Мемлекеттік сот орындаушыларына және жеке сот орындаушыларына жолданды.
Департаментпен аудиторлық іс шаралар қорытындысымен 3 – талап арыз беріліп, ол қанағаттандырылған.
Департаментке берілген талап арыз – 16. Оның 4 – ішінара қанағаттандырылды, 4 – қаралуда, 8 – қанағаттандырудан бас тартылды.
Сонымен қатар, Департаментпен Кодекстің 239 және 250-баптарына сәйкес, қоғамдық мүддені білдіретін ұйымдарға (бұдан әрі – ОПИ) шара қолдану бойынша жұмыстар жүргізілді.
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Ішкі мемлекеттік аудит комитетінің 05.09.2023 жылғы № KВ/6304-I хатына сәйкес, депозитарий – «Ақпараттық-есептік орталық» Акционерлік Қоғамының ақпаратына сәйкес, қоғам мүддесін қорғайтын ұйым – ОПИ Қаржылық есептілік депозитарийіне (бұдан әрі – Депозитарий) 2022 жылға арналған жылдық қаржылық есептілікті және оған аудиторлық есепті заңнамада белгіленген тәртіппен ұсынбағаны анықталды.
Осыған орай, 2023 жылға «Ақпараттық-есептік орталық» АҚ-ның ұсынған 23 ОПИ-дің (ҚЕ), 239-бап. қаржылық есептілікті ұсынбау немесе уақтылы ұсынбау бойынша әкімшілік жауапкершілікке 12 – ОПИ тартылып, 4 485 000 теңгеге айыппұл салынды. Оның 3 795 000 теңгесі өндіріліп, қалған 690 000 теңгені мәжбүрлеп орындауға жолданды.
Айта кетерлік жайт, 2 ОПИ бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнама талаптарын бірнеше рет бұзған және сәйкесінше Кодекстің 239-бабының 2-бөлігімен тартылған.
3 заңды тұлға қаржы ұйымына жатады және олар әкімшілік жауапкершілікке тартылмайды.
Департаментпен 7 заңды тұлғаға қатысты Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодексінің 790-бабына сәйкес мәжбүрлеу шаралары қолданылып, полиция органдары заңды тұлғаларды таппаған. Қазіргі таңда, төленбеген айыппұлды өндіру жұмыстары жүргізілуде.
Итоги административной и судебной практики Департамента внутреннего государственного аудита по Жамбылской области за 2023 год
В рамках своих полномочий Департаментом внутреннего государственного аудита по Жамбылской области в соответствии со статьей 722 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях» (далее-Кодекс) рассмотриваются административные дел и составлются протокола по материалам аудита, правоохранительных и государственных органов.
Так, по статье 207 за нарушение законодательства Республики Казахстан о государственных закупках, влекут штраф в размере от 10 до 100 МРП (месячных расчетных показателей), при повторности 200 МРП;
– по статьям 238, 239 за нарушение законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности физическими, должностными лицами, юридическим лицом, влекут штраф в размере 50,100 МРП, при повторности 200 МРП, и до 1000 МРП;
– по статье 250 за уклонение от проведения обязательного аудита, влечет штраф на малый 15 МРП, на средний – 20 МРП, на крупный-200 МРП;
Департаментом составляются протокола по статье 462 части 3 Кодекса, и направляются по подведомственности для рассмотрения административных дел в суд, где за невыполнение или ненадлежащее выполнение законных требований или предписаний налагается штраф на должностных лиц – в размере 15 МРП.
Следует отметить, что вышеназванные правонарушения рассматриватся в сокращенном порядке согласно ст. 810, 811 Кодекса, где данная норма устанавливает право оплаты штрафа в размере 50% (пятидесяти процентов) от указанной санкции статьи суммы штрафа в течение 7 (семи) суток. В случае неиспользования или ненадлежащего использования такого права производство по делу об административном правонарушении осуществляется в общем порядке, то есть, Департаментом выносится постановление на полную сумму штрафа в предусмотренных статьях.
Так, за истекший период текущего года Департаментом зарегистрировано 905 материала, из них: рассмотрено и привлечено к административной ответственности по 792 материалам, 113 материала передано в суд на рассмотрение.
Сумма наложенных административных штрафов составила 114,5 млн.тенге, взыскано 108,3 млн.тенге, что составляет 94,6 %, остаток не взысканой суммы в бюджет – 6,2 млн.тенге, направлено на принудительное исполнение государственным и частным судебным исполнителям.
По результатам аудиторских мероприятий за отчетный период 2023 года Департаментом поданы — 3 иска, которые удовлетворены.
Количество поданных исков на Департамент составило – 16, из них: 4 – удовлетворено частично, 4 на рассмотрении, 8 – отказано.
Кроме того, Департаментом проведена работа по принятию мер к организациям публичного интереса (далее – ОПИ) в соответствии со статьями 239 и 250 Кодекса.
Так, согласно письма Комитета внутреннего государственного аудита МФ РК от 05.09.2023 года № КВ/6304-И сообщено что согласно данным уполномоченного органа по ведению депозитария – АО «Информационно-учетный центр» организация публичного интереса – ОПИ не представлено в Депозитарий финансовой отчетности (далее – Депозитарий) годовая финансовая отчетность за 2022 год и аудиторский отчет к ней в установленном законодательством порядке.
В связи с чем, за 2023 год департаментом из представленных АО «Информационно-учетный центр» 23-ти ОПИ (ФО), Статья 239. Непредставление либо не своевременное представления в ДФО финансовой отчетности, привлечены к административной ответственности 12– ОПИ, на сумму 4 485 000 тг, где взыскано 3 795 000 тг, остаток составил 690 000 тг, который направлено на принудительное исполнение. Необходимо отметить, что 2 ОПИ повторно нарушили требования законодательства о бухгалтерском учете и финансовой отчетности и соответственно привлечены по части 2 статьи 239 Кодекса.
– 3 юридические лица относятся к финансовой организации и не подлежат к административной ответственности.
В отношении 7-ми юридических лиц Департаментом приняты меры принудительного характера согласно ст.790 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях», по которым органами полиции юридические лица не найдены.
В настоящее время ведутся работы по взысканию не оплаченной суммы штрафа.
М.Егембердиев,
руководитель департамента внутреннего государственного аудита по Жамбылской области.