Дала өрттерінің экологиялық зардабы да бар

Адам ғасырлар бойы дала өрттерімен бетпе-бет келді. Бірақ бұл құбылыс тек ХХ ғасырда дала экожүйесі өзін-өзі реттеу қабілетін жоғалтқан кезде ғана маңызды проблемаға айналды. Адамның әрекеті далада өсімдіктерді жейтін және өрттің табиғи кедергісі болып табылатын жолдарды таптайтын ірі тұяқты жануарлардың жоқтығына әкелді. Далада өсетін шөптердің өрт деңгейі жоғары. Пайда болған өрт үлкен аумақтарды қамтитын басқа өсімдіктерге бірден таралуы мүмкін. Ашық жерлерде қатты желдер басым. Сондықтан өрттің таралу жылдамдығы секундына 10 метрге жетуі мүмкін. Дала өрті кезінде өсімдік қабаты толығымен күйіп кетеді. Әдетте бос топырақ жусан мен басқа арам шөптермен толып кетеді. Дала өртінің қаупі әсіресе тамыз және қыркүйек айларында жоғарылайды. Бұл уақытта топырақта әдетте өсімдіктердің қарқынды дамуын қамтамасыз ету үшін жеткілікті ылғал болмайды. Бұл жасыл шөптің өсуін уақытша тоқтатады. Дала шөптері топырақтағы ылғал деңгейі көтерілгенше жартылай тыныштық күйіне өтеді. Осы уақыттан басқа дала өрттері көбінесе көктемнің соңында, қыста қар астында болған былтырғы шөп кебе бастаған кезде пайда болады. Өрттің себебі көбінесе адамның бақылауынан шығатын шөпті өртеу болып табылады.
Теріс салдары
Дала өрттері елеулі экономикалық және экологиялық зардаптарға ие. Өрт далада пайда болуы мүмкін және үлкен қиындықпен өсірілген егінді жойып жіберуі мүмкін. Сонымен қатар, оттың түтіні атмосфераны қатты бұзады. Кейбір жайылымдық жер иелері осы аумақта өсетін шөптің сапасын жақсартуға тырысып, шөпті әдейі өртиді. Бұл әрекет тек экожүйенің әлсіреуіне әкеледі. Дала өртінен кейін шөптер топырақты эрозиядан қорғамайды. Сонымен қатар, өрт жерді жабатын дала киізін жояды, бұл шөлейттенуге әкеледі. Арнайы қызметтер дала өртін оңай оқшаулай алады. Бірақ өрттің тез таралуына байланысты өрт ормандарға, тұрғын үйлерге немесе жақын маңдағы өндірістік ғимараттарға қауіп төндіруі мүмкін.
Дала өрті кезінде температура айырмашылығына байланысты кейде құйын пайда болады. Ол өртті минералданған жолақтар мен басқа да кедергілерден өткізе алады. Дала өрті болып жатқан аймаққа жақын болу қауіпті, себебі оттан басқа улы газ қауіп төндіреді.

Аудандық Төтенше
жағдайлар бөлімі мен №10 өрт сөндіру бөлімі.

Поделиться ссылкой: