Адам жанын арашалау – басты міндет
«Батыс Еуропа — Батыс Қытай» халықаралық транзиттік автожолы – өткен ғасырлық Ұлы Жібек жолының қазіргі заманға лайықталған баламасы. Бұл транзит дәлізін алғаш салу идеясы 2008 жылы 6 ақпандағы Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев Жолдауында бекітілген болатын. Кейіннен құрылыс жұмыстары қарқынды жүріп, көлік тізгіндеген жандарға пайдалануға берілді. Сол сәтте «теп-тегіс тақтадай жол үстімен жүреміз» деп бір марқайып қалған болатынбыз. Бірақ, ерте қуанған секілдіміз. Себебі, аталмыш автодәліз бойында жылдамдықты шектен тыс асырған жүргізушілердің жеке қателігінен жол көлік апаты көптеп орын алуда. Дәл осындай көлік қақтығысынан ауыр жарақат алған науқастар бірден аудандық аурухананың жансақтау бөліміне жеткізіледі. Өлім мен өмір арасында жатқан жанға алғашқы болып қол ұшын созатын жандардың бірі – Есбол Көрпетаев.
Есбол Сәрсенбайұлы аудандық ауруханадағы жансақтау бөлімінің меңгерушісі. Аты аталған емдеу мекемесінде қызмет етіп келе жатқанына биыл – 14 жыл. Түркістан қаласындағы оқу орнын 2005 жылы бітіріп, бірден аудандық ауруханаға дәрігер болып орналасты. Содан бері кейіпкеріміз адам жанын өлімнен арашалап қалуды басты міндеті деп санайды. «Біздің жансақтау бөлімінде жол апатына түскен, жедел жүрек қан тамыр ауруымен ауырған жандарға емдеу шаралары жүргізіледі. Оларға бөлімдегі 4 дәрігер, 10 мейірбике, 4 кіші мейірбикелер сапалы медициналық қызмет көрсетеді. Бөлім 6 төсек орнына арналған. Айта кету керек, бөлім ішіндегі құрылғылар заман талабына сай жабдықталған. Мәселен, бізде орталықтандырылған оттегі жүйесі, төрт бірдей өкпені жасанды демалдыру, алты төсектік монитор және көп функционалды төсектер талапқа сай жұмыс істеп тұр. Тіпті, бізде өзімізге тиесілі қозғалмалы рентген және УЗИ аппараттары да бар. Мұнда науқастар жасына, диагнозына қарамастан жатқызыла береді. Өйткені біздің басты міндетіміз — ауыр халде жатқан әрбір жанға барынша көмек көрсету» дейді бөлім меңгерушісі.
Иә, Гиппократ антына адал, қай кезде болмасын көмек қолын созуға әзір тұратын осындай жандар көп болса екен дейсің өмірде.Адам өмірін арашалап қалуға атсалысқан Есбол Сәрсенбайұлына алғыстан басқа айтарымыз жоқ. Еңбегіңіз арқылы есіміңіз еленіп, ел алдында мерейіңіз арта берсін демекпіз.
Суретте : Бас дәрігердің емдеу ісі жөніндегі орынбасары Гүлзат Үкібаева, жансақтау бөлімінің меңгерушісі Есбол Көрпетаев және аталмыш бөлімнің мейірбикесі Жанат Жанысбаева кезекті ота жасау үшін дайындық жұмыстарын жүргізуде.
Аурухана ахуалы жыл санап жақсарып келеді
Бүгінде аудандық орталық ауруханада барлығы 795 адам жұмыс істейді. Олардың қатарында 95 дәрігер, 388 орта буынды қызметкерлер, 114 кіші бикелер және басқа санаттағы 98 адам қызмет атқарады. Ауруханада жалпы тәжірибелі терапевт, педиатр, акушер-гинеколог, инфекционист, неонотолог, невропатолог, рентгенолог, кардиолог, отоларинголог, офтальмолог, уролог, онколог, маммолог, эндокринолог, стоматолог, психиатр, нарколог, хирург, травматолог және балалар невропатологы дәрігерлері аудан тұрғындарына медициналық көмек көрсетеді. Олар науқастарға жедел-жәрдем және шұғыл медициналық, квалификациялық-стационарлық, физиотерапиялық, кеңестік диагностикалық, дертті анықтау-тексеру, алдын-алу және әлеуметтік көмектерді көрсету және жекелеген санаттағы тұрғындарды тегін дәрі-дәрмекпен, жасанды тамақпен қамтамасыз ету бағытында аянбай жұмыс жасап келеді.
Жалпы алғанда аурухана стационарында 107 тәуліктік төсек бар. Нақты атап айтар болсақ, жүйке аурулар мен емдеу бөлімдерінде – 15-тен, балалар бөлімінде-16, перзентханадағы жүкті әйелдерге арналған-14, ауданаралық травматология бөлімінде-22, жұқпалы аурулар бөлімінде-25 және реанимация бөлімі-6 төсек бар. Сонымен қатар, аудандық орталық аурухананың құрамындағы бастапқы медициналық мекемелерінде 100 күндізгі емдеу төсектері тағы бар.
Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Қазақстандықтардың әл-ауқатының өсуі: табыс пен тұрмыс сапасын арттыру» деп аталатын Қазақстан халқына Жолдауында медицина қызметіне терең үңіліп, аталмыш салаға сапалы өзгерістер қажет екендігіне ерекше тоқталған болатын. «Медициналық қызмет сапасы халықтың әлеуметтік көңіл-күйінің аса маңызды компоненті болып саналады. Ең алдымен, әсіресе ауылдық жерлерде алғашқы медициналық-санитарлық көмектің қолжетімді болуын қамтамасыз ету қажет. 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап барлық емханалар мен ауруханалар медициналық құжаттарды қағазсыз, цифрлық нұсқада жүргізуге көшуге тиіс. Бұл 2020 жылға қарай бүкіл тұрғындардың электронды денсаулық паспорттарын жасауға, кезектерді, бюрократияны жоюға, қызмет көрсету сапасын арттыруға мүмкіндік береді» деген еді. Осы тапсырмаларды мерзімінен бұрын орындаған аудандық аурухана қызметкерлері цифрландыру жүйесімен де тиімді жұмыс жасауда. Заман талабына сай олар ауруларды басқару (ПУЗ), «Дамумед», автоматтандырылған ақпараттық жүйе (АИС) сынды бағдарламаларды қолданысқа енгізіп, нәтижелі жұмыс атқаруда. Сонымен қатар, науқастардың кезегін болдырмау мақсатында сырқат жандарды тіркеу жұмыстары да өзгертіліп, автоматандырылған. Медицина саласын толықтай цифрландыру жүйесіне ауыстыру үшін емдеу мекемелерінің 29-ы (82,9 пайыз) телефон байланысымен толықтай қамтылған. Ал интернет желісіне мекемелер 100 пайыз қосылып отыр. Емдеу мекемелерін цифрландыру жүйесіне ауыстыру мақсатында 210 компьютер іске қосылса, 2019 жылы қосымша 25 компьютер алынып, олардың барлығы қажетті емдеу мекемелеріне таратылып берілген.
Аурухана басшылары соңғы жылдары білімді жастарды қатарларына қосу үшін Елбасы бастамасымен қолға алынған «Дипломмен – ауылға» бағдарламасын нәтижелі пайдалануда. Мәселен, 2017 жылы аталмыш бағдарлама аясында 7 жас маман ауруханаға жұмысқа орналасса, 2018 жылы бұл көрсеткіш екі есеге артып, 14 жас маман аудандық дәрігерлердің қатарына қосылған. Осы бағыттағы жұмыстар алдағы уақытта да өз жалғасын табады деп сендірді аурухана басшылары.
Жауапкершілік жүгін арқалаған жандар
Әлем бойынша қызығы мен шыжығы таусылмайтын сан түрлі мамандықтар бар. Солардың қатарына – жедел-жәрдем қызметкерлерін де жатқызуға болады. Себебі, ауырып, сырқаттанып қалсақ, қолымыздағы телефон тұтқасынан «103» нөмірін теріп, бірден осы жандарға хабарласып жатамыз. Жасыратын несі бар. Белгілі бір себептермен жедел жәрдем көлігі кейде кешігіп жетсе, өзіңе қол ұшын созғалы тұрған жанды сөзбен түйреп, әдепсіздік танытатын кездеріміз де болады. Дегенмен, ол сөздерді естіген жедел-жәрдем қызметкерлері мойымай өз көмегін тигізуді жалғастырып жатады. Өйткені ауырған жеріне шипа іздеген жанға көмектессе, кейіннен сол науқастан міндетті түрде алғыс алатынын біледі. Иә, асқынған ауруың сәл баяулап, дәрігер еккен дәрі денеңе тараған кезде өң бойың қызарып, жанағы ұрысқан адамыңа рахметіңді айтасың. Ұялғаныңнан әрине. Сонда ғана бұл жұмысқа төзім қажет екендігін ұғынасын еріксіз.
Осындай жәйттерге көніп, төзімділік танытып өз жұмысын абыроймен атқарып жүрген жандардың санатына – Жамбыл облысына қарасты аудандық жедел-жәрдем бөлімінің қызметкерлерін жатқызуға болады. Қазіргі таңда бөлімде төрт жедел-жәрдем көлігі бар. Оның екеуі аудан орталығындағы ауылдарға қызмет көрсетсе, үшіншісі – Луговой ауылының тұрғындарына арналған. Ал, төртінші көлік Ақыртөбе ауылына жақын орналасқан елдімекен тұрғындарына алғашқы медициналық көмек көрсетеді. Сонымен қатар, бөлімде 26 фельдшер, 18 көлік жүргізуші және 2 санитарлық қызметшілер бар. Бөлімге күн сайын 50-ден астам науқастан шақырту түседі екен. Аталмыш мәліметтерді бізге бөлімнің аға фельдшері Аягөз Төлендібаева баяндап берді. «Біздің қызметкерлер негізінен шақырған науқасқа 10 минутта баруы керек. Дегенмен, кейде тұрғындар тарапынан жіберілетін қарапайым қателіктердің кесірінен кеш барып жатамыз. Жедел-жәрдем қызметкерлерін шақырған кезде науқас жайында нақты әрі толық ақпарат жеткізілуі тиіс. Себебі, шақырушы азаматтарды біз төрт санатқа бөлеміз. Сол бойынша емдеу шаралары да жүргізіледі.Сонымен қатар, бізге қиындық туғызатын басты мәселелердің бірі – үйдің сыртында нөмірдің болмауы. Бірақ қазір аталмыш мәселе қолға алынып, шешілу үстінде. Одан бөлек өкінішке орай, кейбір аудан тұрғындары жедел-жәрдемді күтіп алу, үй жануарларын байлап қою, көмек көрсетілгеннен кейін қайта шығарып салу әрекеттерін жүргізбей жатады. Осы қарапайым ережелерді тұрғындар ескерсе, жұмысымыз әлдеқайда жақсаратын еді» дейді бөлімнің аға фельдшері.
Иә, жас пен кәріге, жалпы адамзаттың бәріне көмек қолын созуға әзір тұратын жедел-жәрдем қызметкерлерін қанша мадақтасақ та артық етпес. Өйткені, науқастың жанын қоярға жер таптырмай азаптаған ауруына алғашқы көмек көрсетіп, айықтыратын дәрігерлердің жұмысын жоғары бағалау қоғамның ортақ міндеті деп білеміз. Сондықтан да, ертелі-кеш ерінбей, ел үшін еңбек етіп жүрген жандарға алғыс айтуды ұмытпайық, ағайын!
Суретте: бөлімнің аға фельдшері Аягөз Төлендібаева, фельдшерлер Теміралы Байтүгелов пен Майра Байганусова жұмыс үстінде
«Ауылда қалып, қызмет еткеніме өкінбеймін»
Орталық ауруханада қызмет ететін ақ халатты абзал жандардың бірі – Ләззат Сүлейменова. С.М.Асфендияров атындағы медицина университетін балалар дәрігері мамандығы бойынша тәмамдаған ол, қазір аудандық ауруханада жоғары дәрежедегі дәрігер—невролог болып жұмыс жасайды. Айта кету керек, Ләззат Ахмединқызы дәрігер—невролог болса да, алдына келген ешбір науқасты кері қайтарып көрмеген. Әсіресе, балаларын жетектеген ата—аналардың көп бөлігі осы кісіге арнайы келіп жолығатынын да білеміз.Бұл дегеніміз—ақ халатты жанның өз жұмысына бар ықыласымен берілгендігін аңғартатындай.
«Дәрігер болуды бала кезден армандадым» дейді тәжірибелі маман бүгінде. «Үйдегі үлкендердің қарсылығына қарамастан, жүрек қалауына құлақ түріп, арман қуып әсем қала Алматыға бардым. Студент кезімде көп іздендім. Бар жинаған ілімім ауылыма қайтып келгенімде өз кәдесіне жарады. Әкемнің «қызым ауылда қалып, тұрғындарға өз жәрдеміңді бер» деген сөзін жерге тастамай, бар ғұмырымды науқастарға арнауға тырыстым. Бір қызығы әкем тұмса табиғаттың дәрігері болса, мен адам баласының дәрігері атандым. Ауылда қалып, қызмет еткеніме еш өкінбеймін, қайта қуанамын. Себебі, мұнда жүріп көп тәжірибе жинақтадым. Бірақ бұл мен бәрін білемін деген сөз емес. Менің білгенімнен, білмегенім көп әлі. Сондықтан да, әркез ізденісте жүремін. Себебі, кез келген науқасқа ең бірінші көмек көрсету, дұрыс бағдар беру – менің ең жауапты міндетім» деп өз ойымен бөлісті.
«Батаменен ел көгереді, жаңбырменен жер көгереді» деген дара халқымыздың даналы сөзін өз ұстанымына айналдырған Ләззат Ахмединқызы өзі емдеген әрбір науқастың разылығы, берген батасынан асқан алғыс жоқ екендігін тілге тиек етеді. «Түрлі жағдайға душар болған науқас қалыпты жағдайға жеткенінше ұйымшыл ортамыздың, білікті мамандарымыздың қарауында болады. Шынымды айтсам, бөлімде емделіп, сырқатынан айығып, шығып бара жатқан емделушіні көргенде көңілім қатты толқиды. Бұл менің жекелей еңбегім емес, бөлімдегі барша қызметкерлердің ортақ жемісі деп білемін. Ұйыған айрандай ұйымшыл әріптестеріммен бірге талай істің шешімін тапқанбыз. Дәл осындай жандармен бірге қызмет етіп жүргеніме өте қуаныштымын» деп өзі жетекшілік ететін бөлімнің қызметкерлері мен жұмысы жайында сыр шертті. Тәжірибелі дәрігер 1 ұл, 1 қыз тәрбиелеп, 1 немеренің қызығын көріп отырған бақытты әже бүгінде. Ісіне адал жанның еңбегі талай рет еленіп, марапаттарға да ие болған. Атап айтар болсақ, 2018 жылы Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің ұйғарымымен «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» атты төсбелгісі кеудесіне тағылған. Сонымен қатар, 2016 жылы облыстық ақ халаттылар бақ сынаған бәсекеде топ жарып, «Үздік дәрігер» байқауының ІІ орын иегері атанған.
Нұрай ЖАЙЛАУБАЙ.
Халықтың алғысына бөленген дәрігер
Өз мамандығына адалдық танытып, халыққа қалтқысыз қызмет етіп жүрген жандардың бірегейі ақ халатты абзал жандар десек, артық айтпаспыз. Аяқ қолымыз сыздап немесе жұтқыншағымыз ісіп, көкжөтел тамақтан қысқанда ең бірінші көмек қолын созатын да дәл осы медицина саласының қызметкерлері. Сондықтан, бұл мамандық иелеріне деген ізеттілік пен құрмет әрқашан ескерілуі тиіс.
Медицина қызметкерлерінің кәсіби мерекесі қарсаңында аудандық басылым бетінде Көгершін ауылдық дәрігерлік амбулаториясының аға дәрігері Райгүл Батымбаеваның қызметтік баспалдығы мен адамгершілік болмысы жайында жазуды жөн көрдік. Кейіпкеріміз ару қала Алматыдағы Санжар Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медициналық университетін үздік нәтижемен бітірген. Райгүл Баймұхамбетқызымен тідескенімізде:
– Мен Шығыс Қазақстан облысы, Марқакөл ауданында дүниеге келгенмін. Шыны керек, біздің жас күнімізде Алматыға оқуға түсу арман болатын. Соның бірі — өзіммін. Марат, өмірде алдыңа мақсат қоя білсең, соған жетеді екенсің. Менің осыған көзім жетті. Мектепті үздік бітірдім. Сөйтіп, 1980 жылы өзім қалаған жоғары оқу орнына да түстім. 1986 жылы Алматы мемлекеттік медициналық институтын жақсы нәтижемен бітірдім. Мамандығым – педиатр. Киелі Құлан жерінде 1987 жылдан бері еңбек етіп келемін. Аудандық орталық аурухананың балаларды емдеу бөлімінде біраз жыл жұмыс істедім. Ал Көгершін ауылдық дәрігерлік амбулаториясында 1995 жылдан бері қызмет атқарудамын. Мінеки, 30 жылдан асты, мамандығымызға айрықша жауапкершілікпен қарап, елдің алғысын арқалау үшін қалтқысыз қызмет істеп жүрміз» дейді Райгүл Батымбаева.
«Өз ісіңнің білгірі һәм шебері атану үшін жақсы жұмыс істеп, жетік білуге ұмтылу керек» деген Әбу Насыр әл-Фарабидің ұлағатты сөзін өмірлік ұстанымына балайтын Райгүл Баймұхамбетқызы ауданымыздағы жоғары санатты дәрігерлердің бірегейі. Ол әрқашан жеке бастың емес, қара халықтың қамын ойлайды. Бұл сөзіміздің ешбір дәлелді қажет етпейтіндігін жергілікті жұртшылықта растап отыр.
Мәселен, Көгершін ауылында тұратын зейнеткер ақсақал Базарбай Тұтқабаевтың айтуынша Райгүл Батымбаева өз ісіне адал, ең бастысы, кез келген науқасқа жылышырай білдіріп, табанды түрде көмек көрсете алатын білікті жан екенін айтады. Ендеше, «Гиппократ» медалінің иегері, 3 ұлдың анасы Райгүл Баймұхмедқызының осылай жетістіктерден көрініп, өмірде көрер қуаныштарының көп болуына біз де тілектеспіз.
Марат Диханбай.
Арнайы бетті әзірлеген Жәнібек Базылбеков