Сынға сығалай қарамайық
789 Views
«Конституция бойынша біздің еліміз — әлеуметтік мемлекет. Сондықтан мемлекетіміз азаматтар алдындағы міндеттерін орындауы тиіс» деді ел Президенті Қасым – Жомарт Тоқаев «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» деген Қазақстан халқына арнаған Жолдауында. Мемлекет басшысы өз сөзінде тұрып, әкімдердің халықпен жүздесулері азайып кеткенін сынға алып, осы олқылықты дереу ретке келтіруді Үкіметке тапсырған болатын. Өйткені қоғамдағы әділеттілік ең алдымен атқарушы билікке байланысты екені айтпаса да түсінікті емес пе? Президент әкімдердің жылына бір жолы халықпен кездесу өткізуін «көзбояушылық» деді. «Сондықтан әкімдер күн сайын халықпен бірге болып, қоян-қолтық жұмыс істеуі керек» деп атап көрсетті.
Айтылған сыннан ең алдымен аудан әкімі қорытынды шығарып, аймақтарды аралау жөніндегі өзінің жұмыс алгоритмін белгіледі. Осы кесте бойынша әкім барлық ауылдық аймақтарды аралап, халыққа етене жақын барып, олармен ашық форматта пікірлесіп, жұрттың мұң-мұқтажын білді. Иә, осындай кездесулер мен есеп берулерде көптеген сын-ескертпелер айтылып, проблемалар көтерілді. Мәселен, әкім Қонаев ауылында болғанда көптеген әлеуметтік мәселелер қозғалды. Елді мекеннің «Юбилейное» атауы ескірген, бұл туралы облыстық «Ақ жол» газетінде журналист мәселе көтеріп, жұрт алдына Дінмұхаммед Ахметұлының атын қоюды ұсынды. Бұл ұсыныс үш-төрт жылға дейін қолдау таппай, көшелер мен елді мекен атауларына маратории жарияланғандықтан кешеуілдеп болса да осынау дара тұлғаның есімі ауылға берілді. Бұл жаңа атау елдің еңсесін, тіпті рухын көтерді десек те болады. Енді ауылға кіре беріс жерге көрнекі етіп: «Қонаев ауылы» деп жазып, ол кісінің үлкен билбордқа басылған суретін іліп қою керектігі жайлы да аудан әкімімен болған кездесуде айтылды. Өкінішке орай бұл мәселе әлі шешімін тапқан жоқ. Ал, ол аз десеңіз, «Алматы-Ташкент» тас жолының осы ауылға бұрылатын тұсына ілінген көрсеткіш тақтада әлі күнге дейін «Юбилейное» деген жазу тұр. Бұл ауыл әкімінің салғырттығы, сынға сығалай қарағандығы деу керек.
Біз: «Журналистер төртінші биліктің өкілі» дегенді бұрын жиі айтушы едік, қазір газетте сын аз болған соң ба ол сөздің парқы кетіп барады. Кеңестік кезеңде газет жазған сынға колхоз басшылары, парторгтар, тіпті сот, прокуратура органдары жауап беретін. Журналист көтерген мәселе, сын мақала тіпті аудандық партия комитетінің, аудан әкімінің коллегиясында талқыланып, кемшілікке кеңшілік жасаған лауазымдылар тиісті жазасын алатын.
Бүгінгі баспасөз де атынан ауып түскен жоқ, сол баяғы сүрлеумен келеді. Алайда газет көтерген мәселелерге аудан басшылары тарапынан қолдау болмағандықтан «баяғы жартас – сол жартас» күйінде қалып келеді. Әйтпеген күнде газет көтеріп жүрген мәселелер көп. Біздің аудан белгілі қоғам және мемлекет қайраткері Тұрар Рысқұловтың атымен аталады. Күні кеше ғана оқырманымыз Жәнібек Әміренің атынан ол туралы «Тұрар есімі жүрек төрінен орын алса ғой» деген мақала жарияладық. Неге біз осындай дара тұлғаның атын «Т.Рысқұлов» деп қысқартып жазуға тиіспіз? Неге «Тұрар» деп толық жазбаймыз? Егер Шерхан Мұртаза ағам тірі болса осы ойымызды бүкпесіз қолдаған болар еді. Сондай-ақ, газет азаматтарымыздың аты-жөнінің «орысша» ұғыммен яғни кеңестік кездегідей «Иванов Иван Иванович» дегендей тәртіппен жазып жүргенін сынаған еді. Ал, шын мәнінде ең алдымен адамның есімі, одан соң әкесінің аты. Соңында атасының нәмі жазылуы тиіс. Мәселен, «Дінмұхаммед Ахметұлы Қонаев» деген ретпен жазылуы тиіс. Бұл жерде біздің төлқұжатымыздың өзінде аты-жөніміз теріс жазылып жүргені де айтылған болатын. Бұл мәселені ішкі саясат бөлімі Парламент депутаттарының папкісіне салып берсе нұр үстіне нұр дер едік.
Әлеуметтік салада көтеріліп жүрген мәселелерге атүсті қарауға болмайды. Әр сын – сындарлы болсын десек, оған жауап жазу керек. Ал, оны бақылауға алып, аудандық әкімдіктің коллегиясында қарап, тиісті қорытынды шығарылып жатса, біз Ел Президенті айтқан тапсырма үдесінен шыққан болар едік. Сондықтан сынға сығалай қарамайық, ағайын!