ЖАҢАҚАЗАЛЫДАН КЕЛГЕН ЖАЙЛЫБАЕВ

955 Views

Алтекең Луговойға Алматыдағы жастар толқуы яғни, «декабристер» дүмпуі басылған соң келді. Бұл кезде оның білдей ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты – ғалым деген атағы бар болатын. Сондықтан болар «Қорағаты» қой совхозына бас зоотехник болып келген оқыған азаматқа жұрт сыйластықпен қарады. Тың совхозын ол кезде Махмедун Қосыбаев сынды ауыл шаруашылығы өндірісінің білгірі басқаратын. Кеңшар асыл тұқымды Оңтүстік Қазақстан мериносы қойларын алты құрлықтың ар жағындағы Австралия сияқты ел­ден әкелінген асыл тұқымды қош­қар­лармен будандастырып, одан қатаң климатты Қазақстанның шөл және шөлейт жерлеріне бейімделген биязы жүнді қой тұқымын өсіруді жолға қоюды алдарына мақсат етіп қойып отырған шаруашылық еді. Оның үстіне совхоз болған соң мемлекеттен тікелей қаржыландырылатын. Шаруа­шылықта барлық зоотехниялық-се­лекциялық жұмыс ғылыми жолға қойылған. Сондықтан болар Алматы зоотехникалық-малдәрігерлік институтын зооинженер мамандығы бойынша үздік бітіріп, өндіріске кел­ген Алтынбек Шындалыұлына совхоз бен аудан, тіпті облыс басшылары зор үмітпен қарады. Оның келешегінен үміттенді.
Өзі тәмамдаған Алматы зоотех­никалық-малдәрігерлік институтында кіші және аға ғылыми қызметкер бола жүріп жинақтаған тәжірибесін іс жүзін­де көрсететін кез келгенін Алтынбек бар болмысымен сезінді. Сөйтті де жұмысқа құлшына кірісті. Ол сол кезде көрші жатқан Ленин мемлекеттік асыл тұқымды қой зауытындағы Санат Қырықбаев, Рақым Сәбденов сын­ды ауыл шаруашылығы өндірісінің корифейлерімен байланысып, олар­дың озат тәжірибесін өзінде жүзеге асы­руға көп күш салды. Ол совхозда еңбек ет­кен үш жыл ішінде елге шаруашы­лық­ты да, өзін де танымал ете білді. Сөйтіп жүргенде ойламаған жерден оны Луговойдағы зоотехникалық-мал­дәрігерлік техникумына директор етіп тағайындап жіберді. Иә, партиялық басқару тәсіліне таңданбасқа шараң жоқ. Енді ғылыми жұмыспен етене жақын айналыса бастағанда ауыл ша­руа­шылығына мамандар даярлайтын облыстағы бірден бір оқу орнына мұны басшы етіп жіберуі шынында да ол күтпеген жаңалық еді. Бәлкім жоғарыдағы басшылар тағы да сол оқу орнын ғалым басқарсын дегені болар. Алтынбек Шындалыұлы бұл жерде де өзіне әріптес, өзі сияқты ғалым Бармақ Орымбаев сынды оқы­тушы ағасын тапты. Не керек, терең та­рихы бар техникумды тағы да үш жыл басқарып, оқу процесі үрдісіне жа­ңа­лықтар енгізуге құлшыныс білді­­ріп жүргенде мұны енді аудан басшы­лары қолқа салып аудан агроөнеркәсіп­тік бірлестігіне төраға етіп тағайындап жіберді. Сонымен өзі ғалым, өзі зоотехник әрі оқытушы маманымыз пар­тияның тапсырмасынан шыға алмай, енді мемлекеттік органға білдей бас­шы болып отырып алды. Иә, одан арғысы белгілі ғой, өзіңнің орындаушылық қабілетің партия органының діттеген ойынан шығып жатса болды. Сонымен жәйлі креслоға отырып алған Алтекеңді бұдан соң партия басшылары оның табанын жерге тигізбей енді халық депутаттары аудандық кеңесі атқару комитеті төрағасының бірінші орын­басары қызметіне жоғарылатты.
Осы кезде елде партиялық басқару жүйесі тоқтап, Қазақстан өзінің тәуел­сіздігін жариялады. Қайта құру 74 жыл бойы кеңестік режим­мен жұмыс істеген коллективтік шаруашылықтар­ды жекешелендіруге кірісті. Советтік шаруашылықты сақтап қалуды ойлады ма, жоғарыдағылар «Ленин» совхозы­на енді Алтынбек Жайлыбаевты бас­шы етіп жіберді. Жылдар бойы асыл тұқымды қой өсірумен айналысып келе жатқан зауыт осы кезде шын күй­зелді. Мәскеу бұл кезде совхоздарды қаржыландыруын тоқтатқан. Енді өз күніңді өзің көруің керек болды. Алтекең екі жыл шыдады, әйтеуір шаруашылықты таратпаудың қамын жасап, енді оны «Ақбұлақ» акционерлік қоғамы етіп қайта құрып, нарықтық қатынастың қатаң тәртібімен өмір сүре бастады.
Иә, акционерлерге президент болу оңай ма? Шаруашылық 1994 жылдан 2004 жылға дейін қиын жағдайды басынан кешірді. Нарықтық қатынастар қыспағы колхоздарды таратып, қожалықтарға бөлшектеп жіберді. Осындай күйді совхоздар да басынан кешті. Бартер деген пайда болып, қолда бар мал егіншілікті жүргізу мен шаруашылықтың басқа да мұқтаждарына жұмсалып, тоз-тозы шықты. Бірақ Алтынбек нарық жағдайында «өмір сүрудің» жолын тапты. 2005 жылы ауданда «YITA» акционерлік қоғамының филиалын ашып, оның директоры болып 2016 жылға дейін істеді. «Кәсіп болмай, нәсіп болмайды» деген сөздің нағыз өмір­ден алынып айтылғанын Алтекең ісі­мен дәледеді.
Осы жылдар ішінде Алтынбек Шындалыұлы партия, кеңес қызметін­де жүріп аудандық мәслихатқа екі дүркін депутат болып сайланды. Қа­зір ол зейнетте. Ауданның Құрметті азаматы. «Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігіне 10 жыл», «Облысқа сіңірген еңбегі үшін» тағы басқа да көптеген медальдардың иегері. Ең бас­тысы, ол кемел жасында зейнетке шы­­ғып, ауданның Құрметті азаматы деген атаққа ие болды. Бір ұл, екі қыз тәбиелеп өсіріп, сегіз немере сүйіп отырған отағасы бүгінде мерейлі 70 жас­қа келіп отыр. Оның өмірлік жары Айман Жақияқызы Білім және ғылым министрлігінің Құрметті қызметкері, байырғы педагог, қазір зейнетте.
– Алтынбек нағыз сала маманы, білікті де білімді азамат. Мен оны­мен қызметтес болдым. Оның прин­ципшілдігі мен табандылығы ұнайды маған, ең бастысы адамгершілігі жоға­ры, кісілігі мен кішілігі зор. Оның аудан ғана емес, облысымызға сіңірген еңбегі айтарлықтай. Мен оны шын жү­рек­­тен мерейлі жасымен құттықтаймын!, -дейді осы салада онымен қызметтес болған ауданның қадірлі қариясы Санат Қырықбаев.
Иә, Алтекең қазір нағыз кемел шағында. Оның жүріп өткен жолы кейінгі ұрпаққа үлгі-өнеге боларлық. 70 жас құтты болсын, Алтеке!

С.Қожеке.

Поделиться ссылкой: