Абырой биігіндегі ұстаз

589 Views

Абдолла Қарсақбаевтың «Менің атым Қожа» фильмін көрмеген жан баласы жоқ шығар, сірә. Осы кинодағы Оспан Рахмановтың образы ұстаз деген мәртебелі ма­ман­дықтың ұстынын жер әлем­ге ұқтырып тұрғандай көрінеді маған. «Ұстаз қандай болуы керек? дегенде әркез Рахмановтың болмыс-бітімін мысалға алып, соның обра­зын алдыға тартатынымыз да сондықтан.
Кейбіреулер «Оқушының ішкі дүниетанымын бағам­дай алатын Рахманов секілді мұғалім бар ма қазір?» деуі де мүмкін. Мәселен, бізге осы сұрақ қойылған күнде тартынбастан: «Бар» деп жауап қайырған болар едік. Ол кім десеңіз, аудан аумағынан шалғай жатқан Қайыңды ауы­лындағы Райымбек Смаилов атындағы орта мектепте қазақ тілі мен әдебиетінен сабақ бе­ретін жаны мейірімге толы мұ­ғалім Оспаналиева Қалбүбі Есенәліқызының есімін ай­тар едік.
Қалбүбі Оспаналиева 1988 жылы сол уақытта С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің (қазір әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университе­ті) филология факультетін тәмамдаған түлектің бірі. ҚазҰУ-да тек шын дарынды­лар мен хас таланттардың оқиты­ны әу бастан белгілі. Енде­ше бүгінгі біздің кейіпкеріміз де сол дарынды да қабілетті адамдардың қатарында бар деген сөз. Біз де осы Ұлттық Университеттен білім ал­дық. Сонда ұстаздарымыз: «Сен­дердің нашар журналист болу­ға хақыларың жоқ. Егер жаза білмесеңдер, осында талай жыл ұстаздық еткен Қалижан Бекхожин, Зейнолла Қабдолов, Тауман Амандосов, Темірбек Қожакеев секілді тау тұлғалы ағалар көрде жатып қарғай­ды» деп айтушы еді. Тұрсынбек Кәкішев, Алма Қыраубаева­дан дәріс алған Қалбүбі әпкей­дің де «нашар мұғалім» болуы санаға сыймас еді. Ол ұжым құрметтейтін сыйлы мұғалім атанды да.
Педагогикалық еңбек жо­лын Райымбек Смаилов атын­дағы орта мектептен бастаған ол өзі дәріс алған ұстаздары­ның аманатын ешқашан жұ­қа­мыр жүректен шығарған емес. Мінеки, аталмыш мектепте оның сабақ беріп жүргеніне табаны күректей 32 жыл болыпты. Жоғары санатты қазақ тілі мен әдебиетінің мұғалімі өзінің көп ізденуінің, талап қоя білуінің, мамандығыма деген шексіз сүйіспеншілігінің арқасында көптеген жетістіктерге жетіп үлгерді. Айталық, Қалбүбі Есенәліқызы аудандық «Ең үз­дік сабақ» байқауларына қатысып, ылғи жүлделі орындарды ие­ле­ніп отырды. Ол тіпті оқушылардың танымдық және шығармашы­лық ізденістерін дамыту мақсатын­да әр оқушыға жете көңіл бө­ліп, авторлық бағдарлама ұсын­ды. «Балалар әдебиеті» деп аталған авторлық бағдарлама облыстық білім басқармасы­нан қолдау тауып, қазіргі таңда аймақ көлемінде таратылып жүр. «Жарқын болашақ» атты республикалық КАТЕV қазақ тілі олимпиадасында оның шә­кірттері жүлделі орындарды иеленіп, ұстаз мерейін еселеді. Оқушылары ұдайы жоғары нәтижеге қол жеткізгендіктен ұлағатты ұстазға үнемі алғыс хаттар табыс етіліп отырды. Мәселен, «Балдәурен» рес­публикалық оқу-сауықты­ру орталығында демалған Қалбүбі әпкейдің шәкірті Айдана Лесқұл көптеген жарыстар­дың жеңімпазы екенін білеміз. 2015-2017 жылдар аралығында оның тағы бір шәкірті Қалжан Дөңбаев аудандық, облыстық байқауларда үздіктердің үз­дігі болды. 2018 жылы «Алтын тобылғы» республикалық зияткерлік олимпиадасында Қалбүбі әпкейдің Арухан Сарбасова және Талшын Қонысбай сынды шәкірттері ІІ дәрежелі дипломмен ма­рапатталды. Жыл сайын «Дарын» республикалық ғы­лы­ми-практикалық орталығы ұйымдастыратын шығарма­шыл оқушылар арасындағы «Ақберен» байқауында да білік­ті педагогтың оқушылары нә­­ти­же көрсетіп, биіктен көрініп жүр. Айталық, 2018 жылы «Ақберен» білім және өнер байқау­ын­­­да «Эссе жазу» номинациясы бойынша Қалжан Дөңбаев І орын, 2019 жылы аудандық, об­лыстық және республикалық «Ақберен» білім мен өнер байқауында «Эссе жазу» но­ми­­­нациясында Дана Саламат І дә­­­режелі диплом иегері атанды.
Бұл Қалбүбі әпкейдің шә­кірттері жеткен жетістік. Сөз ара­сында өзі де марапаттан кем еместігін жаздық. Енді соның бірді-екілісін атап өтейік. 2019 жылы «Цифрлы Қазақстан» жағдайында үздіксіз білім бе­ру жүйесін модернизациялау: өзекті мәселелер және шешу жолдары» атты ІІ республика­лық педагогикалық оқуларын­да ұстазға креативтілігі үшін алғыс хатпен қоса ІІ дәрежелі диплом табыс етілді. Осы жы­лы кейіпкерімізге Қазақстан Республикасы Білім және ғы­лым министрлігінің Құрмет грамотасы да табысталды. Биыл Қалбүбі Есенәліқызы ұс­таз­дарға берілетін ең жоғары награда «Ыбырай Алтынсарин» төсбелгісін иеленді. Қалбүбі әп­кей бұл атаққа әлдеқашан қол жет­кізуі тиіс еді. Бірақ, көке-жә­кесі, тамыр-танысы бар кей­бір пы­сықайлар ортаға килігіп, ол бұл марапаттан құр қалып қойып отырды. Әйтеуір биыл білім және ғылым министрлігі жақсы ұстаздың еңбегін бағалады-ау…
Қалбүбі Оспаналиева бү­гінгі заман талабынан кө­ріне алатын, жаңаны тез мең­геріп, өзінің жинақталған тәжі­рибесін ұштастыра ала­тын жаңашыл педагог дәре­жесіне жету мақсатында Қазақстан Республикасы педагог кадрларының бі­лік­тілігін арттырудың деңгейлі бағдарламалары аясында «Педагогикалық шеберлік» орталығы мен Кембридж университетінің білім беру факультеті бірлесіп әзірлеген бірінші деңгей бағдарла­масы бойынша курстан өтті. 2018 жылы Қазақстан Республикасында орта білім мазмұнын жаңарту шеңберінде «Қазақ тілі мен әдебиеті пән­дері бойынша педагог кадрлардың біліктілігін арттыру» білім беру бағдарламасы бойынша оқу кур­­сына қатысқаны да оның із­де­­німпаздығын көрсетеді. Өзі­мен сөйлескенімізде Қалбүбі әпкей: «Оқушылардың пән­ге қызығушылығын арттыру мақсатында сабақ барысын­да және сабақтан тыс кезде де әр түрлі іс-шаралар жүргіземін. Атап айтсақ, әйгілі ақын-жазушылармен кездесу кеші, ақын-жазушылардың мұра­жайына апару, оқушылар­дың қатысуымен Абайдың, Мұқағалидың әдеби кеш­тері, мақал-мәтел жа­рыс­тары, конференциялар ұйым­дастырылады. Негізінен ізде­ну тақырыбым — “Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында тіл дамыту”. Бүгінде сабақ бе­ре­тін сыныптарымда оқушы­лар білімі жоғары үлгерімге жетіп отыр. Оқушыларым мектепішілік, аудандық, об­лыстық, республикалық олим­пиадалардың жүлдеге­рі болып жүргенін өзіңіз де жақсы білесіз. Мақалаларым республика көлеміндегі журнал беттерінде жарық кө­ріп жүр. Еселі еңбектің арқа­сында бірнеше мәрте ҰБТ-дан аудандық апелляциялық комиссия мүшесі болдым. 2018 жылы «Педагогикада­ғы инновациялар — Педаго­гике инноваций» атты респуб­ликалық ғылыми-әдістемелік журналының №11 санында авторлық материалым жарияланғаны үшін сертификат илендім. Сондай-ақ, «Эссе жазудың теориясы мен әдістемесі» ат­ты оқушылар мен қазақ тілі пәні мұғалімдеріне арналған әдістемелік көмекші құрал құрастырып, авторы болған жағдайым бар» дейді сол баяғы қарапайымдылық қалпы­нан таймай.
Алаш зиялысы Әлихан Бөкейханұлының «Ұлттың жоғын ұйықтап жүріп емес, ояу жүріп іздеу керек» деген өнегелі сөзі бар. Осы сөзді өмірлік ұстанымына балайтын Қалбүбі Оспаналиева ұстаз ең алдымен ұлт жанашыры болуы керек деп есептейді.

Марат Диханбай.

Поделиться ссылкой: